Choroba Parkinsona – praktyczny poradnik dla pacjenta.
Co to jest choroba Parkinsona ?
Choroba Parkinsona jest spowodowana zwyrodnieniem komórek wydzielających dopaminę. Prowadzi to do szeregów objawów neurologicznych. Choroba zazwyczaj zaczyna się około 60 roku życia ale może występować także u młodszych osób. Mężczyźni chorują nieco częściej niż kobiety. W Polsce choruje ok. 60-70 tyś ludzi. Stanowi to około 1.5% populacji naszego kraju.
Jakie są objawy choroby Parkinsona?
Charakterystycznym objawem choroby jest spowolnienie ruchowe czyli bradykinezja. Pacjent ma problem z rozpoczęciem ruchu i jego przyspieszeniem. Kolejnym objawem charakterystycznym dla choroby Parkinsona jest drżenie, które ma charakter spoczynkowy. Drżenie najczęściej dotyczy kończyn. Prawie nigdy nie obejmuje głowy. Objawy mają charakter asymetryczny.
Pacjenci z chorobą Parkinsona cierpią na sztywność mięśni głównie kończyn, rzadko tułowia. Sztywność mięśniowa powoduje zaburzenia postawy (pochylenie sylwetki do przodu), maskowatą twarz. Pacjenci cierpią na zaburzenia chodu, częste upadki i urazy.
Zidentyfikowano kilka objawów, których pojawienie się wyprzedza rozwinięcie się choroby Parkinsona. Należą do nich: zaburzenia węchu, obniżenie nastroju i depresja, zaparcia oraz zaburzenia snu. Do wczesnych objawów choroby należy zmiana charakteru pisma. Pismo staje się drobne, wielkość liter zmniejsza się w miarę pisania (tzw. mikrografia). Innym wczesnym objawem choroby może być brak balansowania kończyn górnych podczas chodzenia oraz ból barku. W późniejszym okresie choroby występują objawy neuropsychiatryczne, takie jak depresja, lęk, apatia, otępienie, zaburzenia psychotyczne. Zaburzenia pamięci (otępienie) dotyczą 20-30% populacji chorych na chorobę Parkinsona, pojawiają się późno, zwykle po wielu latach. Inna grupa zaburzeń pozaruchowych to tzw. zaburzenia autonomiczne, związane z uszkodzeniem wegetatywnej części układu nerwowego. Należą do nich zaparcia, częste, zwykle nocne oddawanie moczu, zaburzenia erekcji oraz spadki ciśnienia przy próbie wstawania (tzw. hipotensja ortostatyczna).
Choroba szczególnie w początkowym stadium bywa trudna do zdiagnozowania, gdyż objawy są zwiewne.
Jak wygląda diagnostyka choroby Parkinsona?
Rozpoznanie choroby Parkinsona ma charakter kliniczny, co oznacza, że opiera się na obserwacji, wywiadzie od chorego i starannym badaniu pacjenta.
Celem wykluczenia innych chorób bywa koniczne wykonanie badań obrazowych OUN takich jak TK lub MRI, badania EEG lub badań laboratoryjnych.
Jak wygląda leczenie choroby Parkinsona?
Na leczenie choroby Parkinsona składa się postępowanie farmakologiczne, chirurgiczne i usprawniające (rehabilitacja).
Choroba ma zazwyczaj charakter postępujący. W trakcie pierwszych 5 lat trwania choroby (zwanych miesiącem miodowym) efekty leczenia są zazwyczaj dobre i udaje się uzyskać znaczące zmniejszenie objawów. Po tym okresie leki działają okresowo. U pacjentów okresy poprawy przeplatają się z okresami pogorszenia i nasilenia objawów.
Nie jest znane leczenie przyczynowe choroby ale włączenie leczenia objawowego pozwala w znacznym stopniu kontrolować objawy i poprawić jakość życia pacjentów. Najważniejszym lekiem stosowanym w leczeniu tej choroby jest Lewodopa. Lek jest najbardziej skuteczny w początkowej fazie choroby a z czasem odpowiedź na leczenie się wyczerpuje, dawki trzeba zwiększać.
Agoniści dopaminy to po lewodopie druga co do siły działania grupa leków. Leki te nie powodują tak często jak lewodopa fluktuacji i dyskinez.
Entakapon, tolkapon , seleglina, rasaglina to leki wprowadzone kilkanaście lat temu do terapii choroby Parkinsona. Ich zadaniem jest zmniejszeniu rozkładu leowodopy i przez to zwiększenie jej działania.
Pacjent w trakcie leczenia wymaga opieki neurologa, psychiatry, fizjoterapeuty.
Leczenie operacyjne jest ważne na późniejszych etapach choroby i u pacjentów słabo reagujących na leczenie farmakologiczne. Najczęściej wykonuje się zabiegi wszczepienia elektrod do mózgu podłączonych do stymulatora wszytego pod powłoki skórne na klatce piersiowej. Przygotowanie do zabiegu wymaga starannej kwalifikacji chorych, która powinna odbywać się w wyspecjalizowanym ośrodku neurologicznym.
Autor
Dr n. med. Żanna Pastuszak
Powyższe informacje należy traktować jedynie jako informacyjno – edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być uznawane za profesjonalną poradę. Strona nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
