Czym jest tężyczka?
Tężyczka to choroba w której występuje zwiększona pobudliwość nerwowo – mięśniowa. Wyróżnia się tężyczkę jawną i utajoną. Tężyczka jawna występuje rzadko i zazwyczaj ma związek z chorobami przytarczyc takimi jak pooperacyjne uszkodzenia tego gruczołu, przerzuty nowotworowe, choroby tkanek szyi lub uszkodzenia związane z przebytą radioterapia. Niedobór hormonu produkowanego przez przytarczyce (parathormonu) prowadzi do hipokalcemii i wystąpienia objawów choroby. Tężyczka utajona związana jest z zaburzeniami elektrolitowymi dotyczącymi głównie jonów wapnia, magnezu i potasu. U około połowy pacjentów z tężyczką utajoną stwierdza się niedobory witaminy D. Chorobę najczęściej stwierdza się u młodych, aktywnych zawodowo kobiet. Do wystąpienia tężyczki utajonej predysponują alergie pokarmowe i cukrzyca, restrykcyjne diety, stany zmęczenia i wyczerpania fizycznego. Tężyczka występuje też częściej u kobiet w ciąży.
Jakie są objawy choroby?
Pacjenci zgłaszają najczęściej: drętwienia i mrowienia okolicy twarzy i ust oraz kończyn górnych i dolnych, zmęczenie, uczucie ogólnego osłabienia, problemy ze snem, skurcze mięśni, niepokój, lęk i zaburzenia koncentracji, bóle, zawroty głowy, kołatania serca. Objawy tężyczki mogą być związane z hiperwentylacją (w przebiegu zaburzeń lękowych), która prowadzi do zasadowicy oddechowej. Z uwagi na różnorodność objawów nierzadko szybkie postawienie właściwej diagnozy bywa trudne.
Jak zdiagnozować tężyczkę utajoną?
Tężyczkę utajoną można stwierdzić na podstawie obecności objawu Chvostka lub Trousseau. Objaw Chvostka to gwałtowne skurcze mięśni mimicznych twarzy, unerwionych przez nerw twarzowy po uderzeniu młoteczkiem neurologicznym w brzeg mięśnia żwacza. Objaw Trousseau to tzw. ręka położnika − charakterystyczne zaciśnięcie ręki. Możliwe jest także potwierdzenie choroby wykonując próbę tężyczkową. Próba tężyczkowa to rodzaj badania elektromiograficznego. Badanie EMG polega na rejestracji zapisu z mięśni przy użyciu elektrody igłowej. Badanie trwa 15 minut. W trakcie badania stosuje się ucisk ramienia mankietem do pomiaru ciśnienia tętniczego przez 10 minut i hiperwentylację przez 2 minuty. Elektrodę igłową umieszcza się w mięśni międzykostnym grzbietowym I, po uprzednim zdezynfekowaniu skóry. Przed wykonaniem badania należy odstawić suplementy diety na minimum 7 dni. Przeciwskazaniem do wykonania badania jest przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych (doustne antykoagulanty). Jeśli jest to możliwe, to należy zastosować zamianę leku na heparynę drobnocząsteczkową w sytuacji konieczności wykonania badania. Przed wykonaniem badania należy poinformować lekarza o lekach przyjmowanych i chorobach przewlekłych. Badanie jest bezpieczne i zazwyczaj dobrze tolerowane przez pacjentów. W trakcie badania pacjent znajduje się pod opieką neurologa i technika elektroradiologii.
Jak leczyć tężyczkę utajoną?
Leczenie prowadzi neurolog aczkolwiek niejednokrotnie konieczna jest konsultacja z endokrynologiem lub psychiatrą. Stosuje się suplementację magnezu, potasu, wapnia i witaminy D. Jeśli choroba ma tło psychosomatyczne konieczne bywa włączenie leczenia psychiatrycznego. Psychoterapia jest skuteczna u części pacjentów w łagodzeniu objawów choroby. Ważna jest higiena stylu życia, odpowiednia ilość snu, odpoczynek, aktywność fizyczna. Niezwykle ważne jest stosowanie pełnowartościowej diety. Należy spożywać produkty bogate w wapń i witaminę D takie jak: warzywa, jaja, nabiał, orzechy, ryby. Wskazane jest unikanie produktów bogatych w fosforany takich jak napoje gazowane czy żywność konserwowana.
Próbę tężyczkową można wykonać w ośrodku INSULA w Warszawie. Zapisy prowadzi rejestracja pod numerem telefonu 505323885.
Autor
Dr n. med. Żanna Pastuszak
Powyższe informacje należy traktować jedynie jako informacyjno – edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być uznawane za profesjonalną poradę. Strona nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
