Polineuropatia – praktyczny poradnik dla pacjenta.
Co to jest polineuropatia?
Polineuropatia to zespół objawów klinicznych wynikających z uszkodzenia nerwów obwodowych. Od 0.1 do 3% populacji ogólnej cierpi na to schorzenie. Polineuropatia może mieć różne przyczyny. Do najczęstszych przyczyn uszkodzenia nerwów obwodowych należą: cukrzyca, alkoholizm, leczenie onkologiczne, przyczyny wrodzone, choroby wątroby (porfiria), przewlekłą niewydolność nerek, infekcje wirusowe i procesy autoimmunologiczne. W wielu przypadkach nie udaje się ustalić przyczyny choroby i wtedy polineuropatię określa się mianem idiopatycznej.
Jakie są objawy polineuropatii?
Do najczęstszych objawów polineuropatii należą parestezje kończyn (szczególnie dłoni i stóp). Pacjenci najczęściej zgłaszają zaburzenia czucia, mrowienia, drętwienia, bóle kończyn. Objawom mogą towarzyszyć zaniki mięśniowe, problemy z chodzeniem, częste upadki. Mogą występować owrzodzenia na skórze kończyn. Choroba często rozwija się podstępnie a objawy nasilają się powoli.
Jak diagnozować polineuropatię?
Podstawą diagnostyki jest wykonanie szczegółowego badania podmiotowego i przedmiotowego.
Badanie elektroneurograficzne (ENG) jest badaniem neurofizjologicznym, które pozwala ocenić wartości parametrów przewodzenia w nerwach obwodowych (zarówno włókien czuciowych jak i ruchowych nerwu). Pozwala to na zdiagnozowanie nie tylko polineuropatii ale także chorób takich jak: zespół cieśni nadgarstka, zespół rowka nerwu łokciowego, zespół kanału stępu, uszkodzenia splotu ramiennego i lędźwiowo – krzyżowego, uszkodzeń nerwów czaszkowych, radikulopatii, zespołu górnego otworu klatki piersiowej. Badanie pozwala także na diagnostykę miastenii i innych chorób złącza nerwowo – mięśniowego i na różnicowanie między uszkodzeniem komórek rogów przednich a uszkodzeniem korzeni nerwowych, splotów nerwowych lub nerwów obwodowych. Liczba nerwów poddanych badaniu zależy od zgłaszanych objawów. Zakres badania ustala neurolog biorąc pod uwagę zgłaszane objawy, wynik badania neurologicznego, wyniki uprzednio wykonanych badań.
W trakcie badania wykonuje się stymulację nerwów obwodowych prądem elektrycznym o niewielkim natężeniu oraz rejestruje się uzyskaną odpowiedz za pomocą elektrod powierzchniowych. Po odtłuszczeniu roztworem alkoholowym skóry pacjenta na badane miejsca zostają przymocowane elektrody. Elektroda stymulująca przykładana jest nad nerwem, który będzie stymulowany a elektroda odbiorcza umieszczana jest nad mięśniem unerwianym przez ten nerw. Badanie trwa średnio od kilku do kilkudziesięciu minut w zależności od jego rodzaju i odbywa się w pozycji leżącej. Ocenia się następujące parametry przewodzenia w danym nerwie: amplitudę odpowiedzi, szybkość przewodzenia, latencję dystalną i latencję fali F. Przeciwskazaniem do badania ENG jest przebyty zabieg wszczepienia rozrusznika serca. Przed wykonaniem badania nie zaleca się stosowanie na skórę maści i kremów, w okolicy gdzie będzie wykonywane badanie. Nie ma ograniczenia co do spożywania posiłków. Zazwyczaj pacjenci dobrze znoszą badanie ale stymulacja nerwów obwodowych może wywołać uczucie bólu, drętwienia czy dyskomfortu w okolicy poddanej badaniu.
Po wykonaniu badania lekarz przygotowuje opis badania i przekazuje pacjentowi dalsze zalecenia. Niejednokrotnie konieczne jest uzupełnienie diagnostyki o badania obrazowe takie jak rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa czy też badanie USG.
Jak wygląda leczenie polineuropatii?
Podstawą leczenia jest wyeliminowanie czynnika uszkadzającego nerwy obwodowe. W przypadku chorych z cukrzycą bardzo ważna jest odpowiednia kontrola glikemii. U pacjentów nadużywających alkoholu należy zalecić wdrożenie leczenia odwykowego i uzupełnienie witamin z grupy B. U pacjentów z chorobami nerek i wątroby ważne jest odpowiednie leczenie choroby podstawowej. W celu złagodzenia dolegliwości bólowych i parestezji stosuje się leki z grupy leków przeciwbólowych, przeciwdepresyjnych oraz przeciwdrgawkowych. W leczeniu stosuje się także środki miejscowe zawierające kapsaicynę i lignokainę. Ważne jest także wdrożenie fizykoterapii i pełnowartościowej diety.
Autor
Dr n. med. Żanna Pastuszak
Powyższe informacje należy traktować jedynie jako informacyjno – edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być uznawane za profesjonalną poradę. Strona nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
