Co to jest COVID 19?
COVID 19 to choroba wywołana przez wirusa SARS-Cov-2. Główne objawy choroby to katar, kaszel, ból mięśni, gorączka. Zapalenie płuc i niewydolność oddechowa to najczęstsze powikłania choroby. Około 30% pacjentów z COVID 19 ma objawy uszkodzenia ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego.
Jakie objawy neurologiczne można zaobserwować u chorych z COVID 19?
Do najczęstszych objawów neurologicznych infekcji wirusem SARS-Cov-2 należą: bóle głowy, zawroty głowy, zaburzenia świadomości, parestezje, osłabienie węchu, choroby naczyń mózgowych, drgawki, polineuropatie w tym zespół Guillain-Barre. COVID 19 może mieć także związek z uszkodzeniem mięśni i wystąpieniem objawów miopatii lub objawów typowych dla miastenii. Częstość występowania tych powikłań pozostaje jednak nieznana.
Jak zdiagnozować neurologiczne powikłania COVID 19?
Podstawą diagnostyki jest zebranie wywiadu dotyczącego aktualnie występujących objawów, chorób przewlekłych, leków stosowanych. Następnie lekarz decyduje o konieczności wykonania badań dodatkowych takich jak badania obrazowe (TK i MRI), badania laboratoryjne, nakłucie lędźwiowe czy też badania neurofizjologiczne. W przypadku objawów ze strony obwodowego układu nerwowego największe znaczenie ma wykonanie badanie ENG/EMG.
Badanie elektroneurograficzne (ENG) jest badaniem neurofizjologicznym, które pozwala ocenić wartości parametrów przewodzenia w nerwach obwodowych (zarówno włókien czuciowych jak i ruchowych nerwu). W trakcie badania wykonuje się stymulację nerwów obwodowych prądem elektrycznym o niewielkim natężeniu oraz rejestruje się uzyskaną odpowiedz za pomocą elektrod powierzchniowych. Po odtłuszczeniu roztworem alkoholowym skóry pacjenta na badane miejsca zostają przymocowane elektrody. Elektroda stymulująca przykładana jest nad nerwem, który będzie stymulowany a elektroda odbiorcza umieszczana jest nad mięśniem unerwianym przez ten nerw. Badanie trwa średnio od kilku do kilkudziesięciu minut w zależności od jego rodzaju i odbywa się w pozycji leżącej. Ocenia się następujące parametry przewodzenia w danym nerwie: amplitudę odpowiedzi, szybkość przewodzenia, latencję dystalną i latencję fali F. Przeciwskazaniem do badania ENG jest przebyty zabieg wszczepienia rozrusznika serca. Przed wykonaniem badania nie zaleca się stosowanie na skórę maści i kremów, w okolicy gdzie będzie wykonywane badanie. Nie ma ograniczenia co do spożywania posiłków. W przypadku podejrzenia choroby neuronu ruchowego badanie należy uzupełnić o badanie elektromiograficzne.
Badanie elektromiograficzne (EMG) jest badaniem mięśni, które wykonuje się przy użyciu elektrody igłowej. Badanie pozwala ustalić lokalizację i charakter zmian patologicznych w mięśniach oraz ocenić dynamikę procesu chorobowego. Badanie służy do diagnostyki chorób mięśni min.: miopatii, dystrofii mięśniowych czy też choroby neuronu ruchowego. Ocenia się mięsień w spoczynku i w różnych fazach napięcia. Badanie ENG jest często uzupełnieniem badania EMG. Przeciwskazaniem do wykonania badania jest przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych. W przypadku kiedy pacjent je przyjmuje, wskazana jest zamiana leku na heparynę drobnocząsteczkową. Zakres badania i liczba zbadanych mięśni zależy od zgłaszanych objawów.
Dlaczego w przebiegu COVID 19 dochodzi do uszkodzenia obwodowego układu nerwowego?
Dokładny mechanizm w jakim wirus SARS-COV-2 uszkadza obwodowy układ nerwowy nie jest poznany. Istnieje jednak wiele teorii, które próbują wyjaśnić to zjawisko. Pod uwagę bierze się teorię molekularnej mimikry, procesy autoimmunologiczne, dysregulację układu immunologicznego, koagulopatie lub zajęcie przez proces chorobowy śródbłonka naczyniowego.
Jak wygląda leczenie powikłań neurologicznych COVID 19?
Nie ma specyficznego leczenia neurologicznych powikłań COVID 19. W zależności od stwierdzonych objawów można stosować odpowiednie leczenie objawowe (leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, przeciwpadaczkowe, immunoglobuliny, przeciwkrzepliwe itd.). U pacjentów z pogorszeniem funkcji ruchowych ważne jest wdrożenie rehabilitacji ruchowej.
Autor
- n med. Żanna Pastuszak
Powyższe informacje należy traktować jedynie jako informacyjno – edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być uznawane za profesjonalną poradę. Strona nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
