Dane naukowe mówią, że nawet 17% społeczeństwa cierpi na depresję. Pacjenci, którzy przebyli epizod depresyjny mają 80% ryzyko nawrotu choroby. Depresja wpływa praktycznie na wszystkie aspekty życia pacjentów, którzy na nią cierpią. Pacjenci zgłaszają obniżony nastrój, ciągłe uczucie smutku i przygnębienia, brak napędu, uczucie zmęczenia i ciągłej senności. Choroba upośledza jakość życia, wpływa negatywnie na życie zawodowe i prywatne. Zwiększa ryzyko samobójstwa. Podstawą leczenia choroby jest farmakoterapia, jednak często jej skuteczność jest niewystarczająca. Konieczne jest opracowanie nowych metod leczenia, które zwiększyłyby skuteczność terapii szczególnie w przypadku pacjentów z depresją lekooporną.
Powtarzalna przezczaszkowa stymulacja elektromagnetyczna (rTMS) jest nowoczesną metodą leczenia depresji lekoopornej. Może być stosowana w monoterapii lub jako uzupełnienie farmakoterapii. Specjalna głowica emituje pole elektromagnetyczne, które przenika przez czaszkę i wnika do tkanki mózgowej na głębokość kilku centymetrów. Z zależności od użytej częstotliwości impulsów stymulacja może mieć charakter pobudzający lub hamujący depolaryzację neuronów. W przypadku depresji lekoopornej standardowo stosuje się stymulację lewej kory przedczołowej polem elektromagnetycznym o wysokiej częstotliwości. Są doniesienia naukowe o skuteczności stymulacji prawej kory przedczołowej niskimi częstotliwościami. Depolaryzacja neuronów skutkuje zwiększeniem wydzielania neurotransmiterów takich jak serotonina czy dopamina, pobudza procesy neurogenezy oraz neuroplastyczności mózgu, wpływa na ekspresję receptorów w mózgu. Stymulacja elektromagnetyczna pobudza neurony nie tylko w obszarze stymulacji ale także sąsiadujące struktury OUN na zasadzie modulacji transsynaptycznej. Stymulacja wpływa nie tylko na poprawę nastroju ale także ma pozytywny wpływ na poprawę funkcji poznawczych. Metoda jest stosowana także w innych jednostkach chorobowych takich jak choroba Alzheimera, schizofrenia, migrenowe bóle głowy, bóle neuropatyczne, u pacjentach po udarach OUN. Pierwsze badanie kliniczne oceniające skuteczność leczenia tą metodą lekoopornej depresji przeprowadzono w 1993 roku. Od tamtego czasu powstało ok. 10000 prac naukowych na ten temat. FDA zatwierdziło tą metodę w leczeniu lekoopornej depresji w 2008 roku. Skuteczność rTMS w leczeniu lekoopornej depresji to ok. 60%. Skuteczność terapii rTMS jest porównywalna ze skutecznością terapią elektrowstrząsami. rTMS w przeciwieństwie do elektrowstrząsów nie powoduje pogorszenia funkcji poznawczych a nawet może je poprawić. U podstawy jego działania nie leży generowanie napadu padaczkowego jak ma to miejsce przy elektrowstrząsach. Sesja rTMS trwa zazwyczaj kilkadziesiąt minut. Okres leczenia trwa nawet do kilku tygodni. Pacjenci zazwyczaj dobrze tolerują leczenie rTMS. Niewielka grupa pacjentów zgłasza uczucie drętwienia, mrowienia skóry głowy w okolicy poddanej stymulacji, objawy grypopodobne czy też uczucie zmęczenia. W trakcie rTMS istnieje niewielkie ryzyko wystąpienia napadu drgawek. Nie ma konieczności specjalnego przygotowania do sesji stymulacji. Nie ma ograniczenia odnośnie spożywanych posiłków. Pacjent nie musi być na czczo. Do leczenia pacjent jest kwalifikowany przez lekarza, po uprzednim wykonaniu badania obrazowego głowy. Przeciwskazaniem do wykonania stymulacji elektromagnetycznej jest obecność metalowych implantów w ciele oraz rozrusznika serca a także padaczka. W trakcie kwalifikacji do zabiegów powtarzalnej stymulacji elektromagnetycznej należy poinformować lekarza o lekach przyjmowanych i chorobach przewlekłych. Pacjent korzystający z leczenia tą metodą powinien znajdować się pod stałą kontrolą psychiatry prowadzącego.
W ośrodku INSULA w Warszawie pacjenci mają możliwość skorzystania z leczenia wyżej opisaną metodą.
Autor
dr. n med. Żanna Pastuszak
Powyższe informacje należy traktować jedynie jako informacyjno – edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być uznawane za profesjonalną poradę. Strona nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
