Zespół post polio
Co to jest zespół post polio?
Zespół post polio to rzadka choroba neurologiczna, której objawy występują kilkadziesiąt lat po zapaleniu rogów przednich rdzenia w przebiegu choroby Heinego-Medina. Etiologia choroby pozostaje nieznana. Pod uwagę bierze się proces autoimmunologiczny, stres metaboliczny lub reaktywację pierwotnego zakażenia wirusowego. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na polio cierpi ok. 20 mln osób na świecie. Z tego ok. 12 mln doświadcza dokuczliwych objawów zespołu post-polio. Choroba statystycznie częściej występuje u kobiet.
Jakie są objawy zespołu post polio?
Głównym objawem zespołu post polio jest wystąpienie wolno narastającego niedowładu kończyn z towarzyszącymi fascykulacjami i zanikami mięśni. Objawy pojawiają się kilkadziesiąt lat po zachorowaniu na chorobę Heinego – Medina i obejmują nie tylko grupy mięśniowe pierwotnie zajęte przez proces chorobowy ale także mięsnie dotychczas zdrowe. Pacjenci zgłaszają także uczucie zmęczenia, zaburzenia poznawcze, zaburzenia snu i odczuwania bólu. Zmęczenie jest opisywane u ok. 90% pacjentów po przebytym polio. Objawy obniżają jakość życia i wpływają na codzienne funkcjonowanie chorych. Często występuje nadmierna nadwrażliwość na zimno a także na leki zwiotczające mięśnie. Pierwotna infekcja wirusem polio objawia się niedowładem wiotkim kończyn, osłabieniem mięśni oddechowych. Może prowadzić do kalectwa a nawet śmierci.
Do czynników ryzyka wystąpienia zespołu post polio należą późniejszy wiek zachorowania na chorobę Heinego-Medina, ciężki przebieg pierwotnej infekcji, intensywne ćwiczenia fizyczne.
Jak zdiagnozować zespół post polio?
Podstawą diagnostyki jest wykonanie dokładnego badania podmiotowego i przedmiotowego. Należy wykluczyć inne jednostki chorobowe o podobnym obrazie klinicznym.
Kryteria rozpoznania zespołu post polio zostały ustalone w 2001 roku na międzynarodowej konferencji, organizowanej przez fundację March of Dimes. Podstawowy jest epizod porażennego polio w wywiadzie, potem okres powrotu do zdrowia i stabilizacji stanu neurologicznego i wreszcie rozwój nowych objawów w postaci postępujących niedowładów, znużenia czy bólów mięśni i stawów.
Badanie elektromiograficzne może być bardzo pomocne w diagnozowaniu chorych z podejrzeniem zespołu post polio.
Badanie elektromiograficzne (EMG) jest badaniem mięśni, które wykonuje się przy użyciu elektrody igłowej. Badanie pozwala ustalić lokalizację i charakter zmian patologicznych w mięśniach oraz ocenić dynamikę procesu chorobowego. Badanie służy do diagnostyki chorób mięśni min.: miopatii, dystrofii mięśniowych czy też choroby neuronu ruchowego. Ocenia się mięsień w spoczynku i w różnych fazach napięcia. Badanie ENG jest często uzupełnieniem badania EMG. Przeciwskazaniem do wykonania badania jest przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych. W przypadku kiedy pacjent je przyjmuje, wskazana jest zamiana leku na heparynę drobnocząsteczkową. Zakres badania i liczba zbadanych mięśni zależy od zgłaszanych objawów. Badanie EMG wskazuje cechy zapisu neurogennego takie jak jednostki ruchowe o podwyższonej amplitudzie, wydłużonym czasie trwania i zwiększonym polu powierzchni. Badanie EMG można wykonać w Insula w Warszawie.
Niekiedy bywa konieczne wykonanie badań obrazowych lub badań laboratoryjnych celem uzupełnienia diagnostyki.
Jak wygląda leczenie zespołu post polio?
Nieznane jest leczenie przyczynowe choroby. Stosuje się leki mające na celu łagodzenie objawów choroby takie jak leki przeciwbólowe, przeciwdepresyjne, przeciwdrgawkowe. Celem spowolnienia postępu choroby podaje się dożylnie immunoglobuliny IVIG. Leczenie farmakologiczne powinno być uzupełnione o fizjoterapię, która poprawia jakość życia chorych z zespołem post polio. W leczeniu niezwykle ważny jest zdrowy styl życia, odpowiednia ilość snu i odpoczynku oraz pełnowartościowa dieta.
Najskuteczniejszym działaniem profilaktycznym jest stosowanie szczepień ochronnych.
Autor
dr n. med. Żanna Pastuszak
Powyższe informacje należy traktować jedynie jako informacyjno – edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być uznawane za profesjonalną poradę. Strona nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
